Latem, gdy temperatura powietrza przekracza 30°C, wielu właścicieli psów zastanawia się czy ich pupil radzi sobie z upałem. Psy - w odróżnieniu od ludzi - mają znacznie mniej wydajne mechanizmy chłodzenia organizmu i przez to są bardziej narażone na przegrzanie. Co więcej: nie wszystkie psy znoszą wysokie temperatury tak samo dobrze. Rasa, wielkość, wiek czy nawet rodzaj sierści mają ogromne znaczenie.
W tym artykule omówimy to, jak pies reguluje temperaturę ciała oraz jak chronić psa w upalne dni, aby uniknąć udaru cieplnego.
Dlaczego psy źle znoszą upały?
Psy nie pocą się tak jak my. Gruczoły potowe występują tylko na ich opuszkach łap i mają znikome znaczenie dla chłodzenia organizmu. Najważniejszym sposobem oddawania nadmiaru ciepła przez psa jest dyszenie - intensywne, szybkie oddychanie z otwartym pyskiem. Woda odparowująca z języka i błon śluzowych pomaga schłodzić krew, a tym samym całe ciało.
Problem w tym, że ten mechanizm działa tylko do pewnego stopnia. Im wyższa temperatura powietrza i wilgotność, tym mniej skutecznie pies się chłodzi. To dlatego psy są bardziej narażone na przegrzanie niż ludzie - i to często szybciej niż się spodziewamy.
Najgorsze godziny dla psa
W Polsce największe nasłonecznienie i najwyższe temperatury przypadają między 11:00 a 16:00. W tym czasie podłoże (szczególnie asfalt i beton) nagrzewa się nawet do 50-60°C, a pies, będąc bliżej ziemi, jest narażony nie tylko na gorące powietrze, ale też na żar bijący od gruntu.
To grozi nie tylko przegrzaniem, ale też poparzeniem delikatnych opuszek łap.
Dlatego spacery najlepiej planować wcześnie rano lub późnym wieczorem, gdy temperatura wyraźnie spada.
Nie wszystkie psy znoszą upał tak samo
Psy brachycefaliczne
Rasy o spłaszczonej kufie, takie jak mopsy, buldogi francuskie, shih tzu czy pekińczyki, mają skrócone i zwężone drogi oddechowe. Dyszenie, które dla innych psów jest wystarczające, u nich bywa niewydolne, a wręcz jeszcze bardziej męczące. Dlatego w upały te psy bardzo szybko się przegrzewają, nawet przy małym wysiłku.
Psy z gęstym podszerstkiem
Husky syberyjski, alaskan malamute, samoyed - to rasy stworzone do pracy w mroźnych warunkach. Ich gęsta sierść zimą doskonale izoluje od zimna, a latem… utrudnia oddawanie ciepła. Tu ważne jest regularne wyczesywanie martwego podszerstka, który tworzy dodatkową warstwę izolacyjną.
Psy duże i starsze
Duże psy (np. nowofundlandy, mastify) oraz psy starsze, otyłe i chore (zwłaszcza z problemami serca czy płuc) mają mniejszą wydolność organizmu i gorzej znoszą wysiłek w wysokiej temperaturze.
Retrievery
Retrievery (Golden, Labrador, Flat-Coated, Chesapeake Bay, Nova Scotia Duck Tolling Retriever) charakteryzują się dużą masą ciała i gęstym podszerstkiem, co sprawia, że ich tolerancja upałów jest umiarkowana. Wymagają one regularnego wyczesywania i zapewnienia możliwości chłodzenia organizmu (np. kąpiel w wodzie). Ważne jest też także unikanie wysiłku w pełnym słońcu.
Chesapeake Bay Retriever ma szczególnie grubą, odporną na zimno sierść, więc w gorące dni wymaga dodatkowej uwagi.
Małe psy
Małe psy (np. yorkshire terrier, chihuahua, pinczer) dzięki większej powierzchni skóry w stosunku do masy ciała teoretycznie szybciej się chłodzą. Jednak są bardziej podatne na odwodnienie i często należą do ras brachycefalicznych, co zwiększa ich wrażliwość na przegrzanie. Dodatkowo ich delikatne łapki łatwo poparzyć na gorącym chodniku.
Jak chronić psa w upały?
- 🧊 Woda i cień.
Pies powinien mieć przez cały dzień dostęp do świeżej, chłodnej wody i możliwość schronienia się w cieniu. - 🚫 Pozostawianie w aucie...
NIGDY nie zostawiaj psa w zaparkowanym samochodzie, nawet na kilka minut.
- 🦮 Spacery latem - rano i wieczorem.
Najlepiej przed 10:00 i po 19:00. - 🧹 Wyczesywanie.
U psów z podszerstkiem usuń martwe włosie, żeby poprawić wentylację skóry. - 👣 Pamiętaj o łapach.
Unikaj asfaltu i betonu w słońcu. Wybieraj trawę lub zakładaj specjalne butki ochronne. - 🩺 Obserwuj objawy przegrzania.
Jeśli pies nadmiernie dyszy, jest osowiały, wymiotuje lub chwieje się na nogach, natychmiast schłodź go (np. mokrym ręcznikiem) i pilnie skontaktuj się z weterynarzem.
Podsumowanie
Każdy pies potrzebuje opieki w czasie upałów, ale niektóre rasy i typy psów są szczególnie narażone na przegrzanie. Świadomość różnic między psami i proste zmiany w codziennej opiece - jak zmiana godzin spacerów czy zapewnienie cienia - pozwalają uniknąć groźnych dla życia skutków udaru cieplnego.
Latem to my, właściciele, jesteśmy odpowiedzialni za to, by nasz pies czuł się bezpiecznie i komfortowo - nawet w największy skwar.
Piśmiennictwo
- Gugołek, A., & Barabasz, W. (2016). Pies w domu: poradnik dla właścicieli psów. Warszawa: PWRiL.
- Jodkowska, E., & Kozłowska, J. (2020). Wielka księga zdrowia psa. Warszawa: Egros.
- Niżański, W., & Partyka, A. (2013). „Udar cieplny u psów – mechanizmy powstawania, objawy kliniczne i leczenie.” Weterynaria w Praktyce, 11(2), 28–34.
- Polskie Towarzystwo Nauk Weterynaryjnych. (2022). Choroby wywołane wysoką temperaturą u psów – poradnik dla praktyków. Warszawa: PTNW.
- Pietraszek, P. (2019). „Udar cieplny u psów – postępowanie ratunkowe i zapobiegawcze.” Magazyn Weterynaryjny, 228(7–8), 40–45.
- Sławuta, P. (2017). Jak żyć z psem: zachowania, zdrowie, emocje. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza.
- Wajdzik, M. (2018). „Jak chronić psa przed upałem – praktyczne wskazówki.” Cztery Łapy, 6, 12–15.
- Zduńczyk, S., & Konarska, M. (2021). „Czynniki ryzyka udaru cieplnego u psów różnych ras.” Życie Weterynaryjne, 96(7), 456–459.