Labrador retriever to rasa, która od lat cieszy się ogromną popularnością na całym świecie - zarówno jako pies "rodzinny" jak i użytkowy. Jego początki sięgają XIX wieku i są ściśle związane z rybołówstwem, a nie - jak mogłaby sugerować nazwa - z regionem Labrador w Kanadzie.
Historia labradora to przykład doskonale przemyślanej selekcji użytkowej, która z czasem zaowocowała wszechstronnym psem o wyjątkowych predyspozycjach do pracy z człowiekiem.
Początki i zarys historyczny
Bezpośrednim przodkiem labrador retrievera był tzw. St. John’s Water Dog (pies wodny św. Jana) - średniej wielkości pies wykorzystywany przez rybaków na wyspie Nowa Fundlandia. Był to pies o krótkiej, gęstej sierści, silnej budowie i wybitnych umiejętnościach aportowania z wody. Jego głównym zadaniem było wyciąganie sieci, lin i złowionych ryb z lodowatej wody Atlantyku.
Zwierzęta te charakteryzowały się nie tylko dużą wytrzymałością i zamiłowaniem do pracy w wodzie, ale również wyjątkową lojalnością wobec człowieka. Te cechy - w połączeniu z łatwością w szkoleniu - sprawiły, że psy te szybko zyskały zainteresowanie brytyjskich arystokratów odwiedzających Nową Fundlandię.
Przybycie do Wielkiej Brytanii i rozwój rasy
Na początku XIX wieku psy wodne świętego Jana zostały sprowadzone do Wielkiej Brytanii, głównie przez członków arystokratycznych rodzin: Malmesbury, Buccleuch i Home.
Ich celem było wykorzystanie tych psów jako aporterów w polowaniach - zwłaszcza do pracy w trudnych, podmokłych warunkach.
W Wielkiej Brytanii rozpoczęto systematyczną selekcję tych psów, skupiając się na cechach takich jak:
- miękki chwyt pyska (ważny przy aportowaniu ptactwa),
- silna motywacja do współpracy z człowiekiem,
- odporność na trudne warunki atmosferyczne,
- doskonały węch i zmysł aportowania.
Prawdopodobnie krzyżowano je okazjonalnie z innymi aporterami (np. flat coated retrieverami i pointerami), choć najważniejsze linie hodowlane wywodziły się wprost od psów z Nowej Fundlandii.
W drugiej połowie XIX wieku pojawiła się również nazwa "Labrador Retriever", która miała nawiązywać do regionu Labrador, leżącego niedaleko Nowej Fundlandii, choć nie stanowiącego bezpośredniego miejsca pochodzenia rasy.
Uznanie rasy i pierwsze hodowle
Rasa została oficjalnie uznana przez The Kennel Club (Wielka Brytania) w 1903 roku, a przez American Kennel Club - w 1917 roku. Jednymi z kluczowych hodowców, którzy przyczynili się do stabilizacji rasy, byli hrabia Malmesbury oraz książę Buccleuch. Linie hodowlane, które rozwijali do dziś są obecne w rodowodach wielu labradorów.
Pierwsze labradory były w głównej mierze czarne - umaszczenia czekoladowe i żółte pojawiły się później, początkowo były uznawane za „wadliwe”, ale z czasem zdobyły popularność i uznanie standardów rasowych.
Aktualnie, zgodnie z wzorcem FCI nr 122 dla rasy Labrador Retriever wyróżnia się umaszczenia: całkowicie czarne, żółte lub wątrobiane (czekoladowe).
Umaszczenie żółte obejmuje odcienie od jasnokremowego do rudego ("jak u lisa"). Zgodnie ze wzorcem dopuszczalna jest mała, biała plamka na przedpiersiu.

Labrador jako pies wszechstronny
Choć pierwotnie hodowany do polowań, labrador szybko zyskał uznanie w zupełnie nowych dziedzinach.
Jego inteligencja, stabilny charakter i podatność na szkolenie sprawiły, że stał się:
- psem przewodnikiem dla osób niewidomych,
- psem terapeutycznym
(dogoterapia), - psem do poszukiwań i ratownictwa
(do akcji ratowniczych i poszukiwania osób zaginionych zarówno na lądzie, jak i w wodzie), - specjalistą do zadań związanych z wykrywaniem zapachów
(np. narkotyków, materiałów wybuchowych, chorób), - uczestnikiem sportów kynologicznych
(obedience, dummy, agility).
Labradory pozostały jednocześnie stereotypowo "doskonałymi psami rodzinnymi", a wszystko to za sprawą łagodneego usposobienia, wysokiej tolerancji wobec dzieci i innych zwierząt oraz dużej potrzebie kontaktu z człowiekiem.
Labrador dzisiaj
Obecnie Labradory występują w trzech podstawowych umaszczeniach, co zostało również opisane wyżej w tym artykule, a są to umaszczenia:
- czarne,
- wątrobiane (czekoladowe),
- żółte (od jasnokremowego po rudawy tzw. "lisi").
Wyróżnia się także dwie główne linie użytkowe:
- typ wystawowy (tzw. „angielski”);
- charakteryzuje się mocniejszą budową, krótszymi nogami oraz masywniejszą głową. - typ pracujący (tzw. „amerykański”);
- ten typ charakteryzuje się lżejszą, bardziej atletyczną budową oraz silnym zamiłowaniem do pracy.
Obie linie różnią się nieco temperamentem i wyglądem, ale łączy je wspólna historia oraz fundamentalne cechy rasy, takie jak przyjazność, pracowitość, inteligencja i wierność.
Podsumowanie
Historia Labradorów to doskonały przykład tego, jak świadoma selekcja użytkowa i współpraca człowieka z naturą mogą doprowadzić do stworzenia rasy niezwykle wszechstronnej i zrównoważonej. Choć jego początki związane były z ciężką pracą na pokładzie kutrów rybackich, dziś labrador towarzyszy człowiekowi niemal w każdej dziedzinie życia - od rodzinnego domu po pracę w służbach mundurowych czy ratowniczych oraz z myśliwymi.
Piśmiennictwo
- Fogle, B. (2000), The Encyclopedia of the Dog, Dorling Kindersley
- Hancock, D. (2012), Dogs of the Shepherds: A Review of the Pastoral Breeds, Crowood Press
- Field, R. (1999), Retriever Training: A Back-To-Basics Approach, The Lyons Press
- Labrador Retriever Club (UK), Labrador Retriever Club Website (internet)
- American Kennel Club, Labrador Breed History (internet)
- The Kennel Club (UK), Breed Information (internet)
- Buccleuch Labradors, Historia i rozwój labradorów (internet)