Labrador retriever to rasa, która od lat cieszy się ogromną popularnością na całym świecie - zarówno jako pies "rodzinny" jak i użytkowy. Jego początki sięgają XIX wieku i są ściśle związane z rybołówstwem, a nie - jak mogłaby sugerować nazwa - z regionem Labrador w Kanadzie.
Historia labradora to przykład doskonale przemyślanej selekcji użytkowej, która z czasem zaowocowała wszechstronnym psem o wyjątkowych predyspozycjach do pracy z człowiekiem.


Początki i zarys historyczny

Bezpośrednim przodkiem labrador retrievera był tzw. St. John’s Water Dog (pies wodny św. Jana) - średniej wielkości pies wykorzystywany przez rybaków na wyspie Nowa Fundlandia. Był to pies o krótkiej, gęstej sierści, silnej budowie i wybitnych umiejętnościach aportowania z wody. Jego głównym zadaniem było wyciąganie sieci, lin i złowionych ryb z lodowatej wody Atlantyku.

Zwierzęta te charakteryzowały się nie tylko dużą wytrzymałością i zamiłowaniem do pracy w wodzie, ale również wyjątkową lojalnością wobec człowieka. Te cechy - w połączeniu z łatwością w szkoleniu - sprawiły, że psy te szybko zyskały zainteresowanie brytyjskich arystokratów odwiedzających Nową Fundlandię.


Przybycie do Wielkiej Brytanii i rozwój rasy

Na początku XIX wieku psy wodne świętego Jana zostały sprowadzone do Wielkiej Brytanii, głównie przez członków arystokratycznych rodzin: Malmesbury, Buccleuch i Home.
Ich celem było wykorzystanie tych psów jako aporterów w polowaniach - zwłaszcza do pracy w trudnych, podmokłych warunkach.

W Wielkiej Brytanii rozpoczęto systematyczną selekcję tych psów, skupiając się na cechach takich jak:

  • miękki chwyt pyska (ważny przy aportowaniu ptactwa),
  • silna motywacja do współpracy z człowiekiem,
  • odporność na trudne warunki atmosferyczne,
  • doskonały węch i zmysł aportowania.

Prawdopodobnie krzyżowano je okazjonalnie z innymi aporterami (np. flat coated retrieverami i pointerami), choć najważniejsze linie hodowlane wywodziły się wprost od psów z Nowej Fundlandii.

W drugiej połowie XIX wieku pojawiła się również nazwa "Labrador Retriever", która miała nawiązywać do regionu Labrador, leżącego niedaleko Nowej Fundlandii, choć nie stanowiącego bezpośredniego miejsca pochodzenia rasy.


Uznanie rasy i pierwsze hodowle

Rasa została oficjalnie uznana przez The Kennel Club (Wielka Brytania) w 1903 roku, a przez American Kennel Club - w 1917 roku. Jednymi z kluczowych hodowców, którzy przyczynili się do stabilizacji rasy, byli hrabia Malmesbury oraz książę Buccleuch. Linie hodowlane, które rozwijali do dziś są obecne w rodowodach wielu labradorów.

Pierwsze labradory były w głównej mierze czarne - umaszczenia czekoladowe i żółte pojawiły się później, początkowo były uznawane za „wadliwe”, ale z czasem zdobyły popularność i uznanie standardów rasowych.
Aktualnie, zgodnie z wzorcem FCI nr 122 dla rasy Labrador Retriever wyróżnia się umaszczenia: całkowicie czarne, żółte lub wątrobiane (czekoladowe).
Umaszczenie żółte obejmuje odcienie od jasnokremowego do rudego ("jak u lisa"). Zgodnie ze wzorcem dopuszczalna jest mała, biała plamka na przedpiersiu.

Fot.: Hodowla Labradomania Ceg FCI - Robert Ceglarek

Labrador jako pies wszechstronny

Choć pierwotnie hodowany do polowań, labrador szybko zyskał uznanie w zupełnie nowych dziedzinach.
Jego inteligencja, stabilny charakter i podatność na szkolenie sprawiły, że stał się:

  • psem przewodnikiem dla osób niewidomych,
  • psem terapeutycznym
    (dogoterapia),
  • psem do poszukiwań i ratownictwa
    (do akcji ratowniczych i poszukiwania osób zaginionych zarówno na lądzie, jak i w wodzie),
  • specjalistą do zadań związanych z wykrywaniem zapachów
    (np. narkotyków, materiałów wybuchowych, chorób),
  • uczestnikiem sportów kynologicznych
    (obedience, dummy, agility).

Labradory pozostały jednocześnie stereotypowo "doskonałymi psami rodzinnymi", a wszystko to za sprawą łagodneego usposobienia, wysokiej tolerancji wobec dzieci i innych zwierząt oraz dużej potrzebie kontaktu z człowiekiem.


Labrador dzisiaj

Obecnie Labradory występują w trzech podstawowych umaszczeniach, co zostało również opisane wyżej w tym artykule, a są to umaszczenia:

  • czarne,
  • wątrobiane (czekoladowe),
  • żółte (od jasnokremowego po rudawy tzw. "lisi").

Wyróżnia się także dwie główne linie użytkowe:

  • typ wystawowy (tzw. „angielski”);
    - charakteryzuje się mocniejszą budową, krótszymi nogami oraz masywniejszą głową.
  • typ pracujący (tzw. „amerykański”);
    - ten typ charakteryzuje się lżejszą, bardziej atletyczną budową oraz silnym zamiłowaniem do pracy.

Obie linie różnią się nieco temperamentem i wyglądem, ale łączy je wspólna historia oraz fundamentalne cechy rasy, takie jak przyjazność, pracowitość, inteligencja i wierność.


Podsumowanie

Historia Labradorów to doskonały przykład tego, jak świadoma selekcja użytkowa i współpraca człowieka z naturą mogą doprowadzić do stworzenia rasy niezwykle wszechstronnej i zrównoważonej. Choć jego początki związane były z ciężką pracą na pokładzie kutrów rybackich, dziś labrador towarzyszy człowiekowi niemal w każdej dziedzinie życia - od rodzinnego domu po pracę w służbach mundurowych czy ratowniczych oraz z myśliwymi.

Piśmiennictwo

  1. Fogle, B. (2000), The Encyclopedia of the Dog, Dorling Kindersley
  2. Hancock, D. (2012), Dogs of the Shepherds: A Review of the Pastoral Breeds, Crowood Press
  3. Field, R. (1999), Retriever Training: A Back-To-Basics Approach, The Lyons Press
  4. Labrador Retriever Club (UK), Labrador Retriever Club Website (internet)
  5. American Kennel Club, Labrador Breed History (internet)
  6. The Kennel Club (UK), Breed Information (internet)
  7. Buccleuch Labradors, Historia i rozwój labradorów (internet)